Eén en toch apart: kunst en cultuur van de Nederlanden

Eén en toch apart. Kunst en cultuur van de Nederlanden

De Eva van Van Eyck, een levensechte vrouw, met een tastbare fluwelen huid. De fantasierijke surrealiteit van Jeroen Bosch en James Ensor. Het dagelijkse leven in Van den Vos Reynaerde en in het literaire werk van Nicolaes Beets en Louis Paul Boon. De zware figuren van Permeke en de constructies van Mondriaan.

Wat hebben de kunstenaars van Noord en Zuid met elkaar gemeen? Ze hebben een herkenbare culturele identiteit, midden in de Europese lappendeken van de culturen. Is er dan geen verschil tussen de Noord-Nederlandse kunst en het artistieke werk van Vlaanderen?

Tot de 16de eeuw weinig. De eigen geschiedenis van Vlaanderen heeft echter een specifieke stempel gedrukt op haar culturele erfenis. Terwijl Johannes Vermeer of Pieter de Hooch sobere getuigen zijn van het intieme, calvinistische burgerleven, gieten een extatische Rubens en enthousiaste Jordaens overweldigende levensvreugde over het doek. Terwijl in Nederland de moedertaal na de 17de eeuw een evidente luxe is, blijft het Nederlands in Vlaanderen een te verdedigen erfgoed.

Een en toch apart is een synthese van de culturele identiteit in taalontwikkeling, beeldende kunst en architectuur van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden. De lijnen van onze culturele ontwikkelingen zijn duidelijk geschetst, zowel in de taal als in de kunst.

Dit boek brengt een kleurrijk beeld van vijf eeuwen artistieke eigenheid van de Nederlanden. Van Van Eyck tot Cobra. Het is bedoeld als een indringend kijkboek: de lezer ziet met eigen ogen wat zo Vlaams is aan Jordaens en wat zo Hollands is aan Jan Steen. De vele afbeeldingen zijn daarbij een essentiële ondersteuning van het intrigerende verhaal.

Ludo Beheydt was hoogleraar Nederlandse taalkunde en cultuur aan de universiteiten van Leuven en Leiden.